Ngành năng lượng toàn cầu đang lâm vào tình trạng khó khăn khi đối mặt với nguy cơ khủng hoảng. Điều này sẽ ảnh hưởng đến sự tăng trưởng kinh tế của mỗi quốc gia và đẩy lạm phát leo thang. Cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu trong năm 2022 khiến một số khu vực thiếu hụt nguồn cung trong khí giá dầu, khí đốt, giá điện vẫn tăng mạnh. Nó vẫn còn nhiều điều khó lường và được dự đoán vẫn chưa thể kết thúc trong năm 2023. Vì vậy, cần có các giải pháp để ngành năng lượng phát triển ổn định và bền vững hơn. Hãy cùng Minh Phú Electric tìm hiểu về tình trạng khủng hoảng năng lượng toàn cầu và đề xuất giải pháp để phát triển năng lượng bền vững trong tương lai.
Khái niệm về khủng hoảng năng lượng
Khủng hoảng năng lượng toàn cầu là bất kì nút thắt đáng kể nào trong cung cấp tài nguyên năng lượng cho nền kinh tế. Nó xảy ra khi giá năng lượng bị đẩy lên cao và gây ra tình trạng thiếu hụt về năng lượng của các nước trên toàn cầu.
Hầu hết các cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu xảy ra bởi sự thiếu hụt cục bộ, chiến tranh và thao túng thị trường. Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng năng lượng gần đây đây không phải do các yếu tố đó gây ra. Nguyên nhân có thể là do tiêu thụ quá mức, cơ sở hạ tầng lão hóa, gián đoạn do tắc nghẽn tại các nhà máy lọc dầu và các cơ sở cảng hạn chế cung cấp nhiên liệu.
Do nguồn cung ứng năng lượng bị thiếu hụt, không đủ đáp ứng nhu cầu, hoặc nhu cầu sử dụng năng lượng tăng đến mức không đủ đáp ứng, năng lượng bị đẩy giá tăng cao và nhanh làm mất ổn định nền kinh tế, chính trị và xã hội. Điều này dẫn đến khủng hoảng năng lượng toàn cầu. Ảnh hưởng của các cuộc khủng hoảng này tới các mặt của xã hội là rất nghiêm trọng và rộng lớn bởi vì nó toàn xảy ra ở các điểm trọng yếu về dầu lửa trên thế giới, đặc biệt là vùng Trung Đông và vùng Vịnh, nơi có trữ lượng khai thác dầu lửa lớn nhất thế giới.
Thêm một nguyên nhân khiến cho năng lượng bị khủng hoảng là do những bất ổn về tình hình an ninh – chính trị ở các khu vực cung cấp năng lượng chủ yếu, đặc biệt là những mâu thuẫn hiềm khích lịch sử giữa các nước, hoặc do tranh giành lợi ích làm gián đoạn cung cấp dầu mỏ dẫn đến nguồn cung bị giảm, giá dầu từ đó bị đẩy lên cao. Và một nguyên nhân nữa là do sự thay đổi thời tiết. Những năm gần đây, nhiều cơn bão nhiệt đới hoành hành tại một số khu vực tập trung các giếng dầu lớn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng lực sản xuất và cung ứng dầu. Dàn khoan lớn ở Mêhicô bị bão phá hỏng nặng, một số giếng dầu ở Biển Bắc phải đóng cửa do thời tiết chuyển biến xấu.
Thực trạng khủng hoảng năng lượng hiện nay
Năm 2022, cuộc khủng hoảng năng lượng ở Châu Âu đã gây ra tình trạng thiếu nhiên liệu, nhiều doanh nghiệp phải đóng cửa và suy thoái kinh tế. Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) nhận định đây là “một cú sốc về quy mô và mức độ phức tạp chưa từng có”. Do nguồn cung bị thắt chặt nên giá năng lượng cũng biến động mạnh. Trước xung đột giữa Nga và Ukaine, phương Tây đã áp dụng một loạt biện pháp khắc nghiệt với Nga. Trong khi đó, Nga lại là nước sản xuất và xuất khẩu năng lượng lớn, dẫn đến nguồn cung năng lượng bị gián đoạn, giá cả tăng cao.
Theo Fatih Birol- Giám đốc điều hành của IEA, trong năm 2023, sự chênh lệch cung cầu khí đốt tiềm năng của EU có thể lên tới 27 tỉ m3. Sự thiếu hụt này chiếm khoảng 6,8% nhu cầu cơ bản về khí đốt tự nhiên của EU vào năm nay. Ngoài ra, IEA cũng dự báo, vào quý III/2023 sẽ chứng kiến thâm hụt dầu thô nghiêm trọng. Giá năng lượng được dự báo sẽ giảm 11% vào năm 2023 và tiếp tục giảm 12% vào năm 2024, nhưng sẽ vẫn cao hơn 50% so với mức trung bình 5 năm cho đến năm 2024. Giá năng lượng cao liên tục sẽ tiếp tục có tác động đến lạm phát.
Trong những năm tới, nguồn cung năng lượng toàn cầu sẽ khó ổn định hơn, thường xuyên xảy ra tình trạng thiếu hụt nhẹ, sản xuất và xuất khẩu dầu khí của Nga có thể bị hạn chế, tỉ lệ năng lượng tái tạo ngày càng tăng và mức độ sẵn sàng đầu tư vào nhiên liệu hóa thạch thấp do lượng Carbon đạt đỉnh và tính trung hòa Carbon. Chi phí năng lượng cao có thể khiến các doanh nghiệp Châu Âu phải cắt giảm, đóng cửa hoặc chuyển đổi sản xuất.
Tác động lớn nhất của cuộc khủng hoảng năng lượng hiện nay đối với Việt Nam là giá các loại năng lượng nhập khẩu sẽ tăng theo giá thế giới. Các loại năng lượng sản xuất trong nước cũng tăng với các mức độ khác nhau. Do đó, sẽ khiến chi phí sản xuất điện nói riêng và chi phí sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp bị ảnh hưởng đáng kể và tác động đến quá trình hồi phục kinh tế của Việt Nam trong thời gian tới.
Giải pháp phát triển năng lượng bền vững
Hình thành đồng bộ các yếu tố thị trường năng lượng cạnh tranh, minh bạch, phù hợp với thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; các phân ngành năng lượng phát triển bền vững, sử dụng hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường và thích ứng với sự biến đổi khí hậu; chất lượng nguồn nhân lực, trình độ khoa học-công nghệ và năng lực quản trị ngành năng lượng đạt trình độ tiên tiến của một nước công nghiệp phát triển hiện đại…
Tập trung phát triển ngành công nghiệp khí, ưu tiên phát triển điện khí; đầu tư hạ tầng kỹ thuật phục vụ nhập khẩu và tiêu thụ khí tự nhiên hoá lỏng (LNG); Đảm bảo đủ năng lực nhập khẩu khí tự nhiên hoá lỏng (LNG) khoảng 8 tỉ m3 vào năm 2030 và khoảng 15 tỉ m3 vào năm 2045. Và để phát triển bền vững, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, không thể không nhắc đến giải pháp tiết kiệm và sử dụng năng lượng hiệu quả. Bên cạnh đó, cũng đầu tư phát triển các nguồn năng lượng tái tạo theo xu hướng chuyển dịch năng lượng của mỗi quốc gia.
Mọi thông tin chi tiết xin vui lòng liên hệ:
Trang web: https://codiencongnghiep.com.vn
Địa chỉ văn phòng: 399B Trường Chinh, Phường 14, quận Tân Bình, TPHCM
Hotline: 090 693 7788 – 090 950 9696
Email: info@minhphu.org
